Ostatnio w pracy redagowałam tekst o kultowych figurkach porcelanowych z Ćmielowa. Potem przez cały dzień nie mogłam uwolnić się od wspomnień.

Z dzieciństwa pamiętam klasyczną ciemno­brązową meblościankę na wysoki połysk, a na niej ­ biało­szarą figurkę psa. Obok niej stała druga – mówiłam o niej Murzynka. Wtedy nikogo to nie raziło a Murzynek Bambo był bohaterem wierszyka, którego na pamięć uczyły się przedszkolaki. Ale moim ulubieńcem został porcelanowy pies – jak się okazało chart, choć dla mnie przez lata był to owczarek i nazywałam go Lassie, bo uwielbiałam książeczkę „Lassie, wróć” Erica Knighta i wiele łez wylałam, gdy ją kilkakrotnie czytałam.

Ćmielowskie cudeńka

Do psa z porcelany mam zresztą wyjątkowy sentyment także dlatego, że kupili go sobie moi rodzice z okazji ślubu i była to pierwsza dekoracja w ich wspólnym już domu. Kilka lat temu Mama mi ją podarowała i stoi teraz u mnie w Warszawie. Byłam przekonana, że pies został wyprodukowany w Ćmielowie, bo mieszkaliśmy w Ostrowcu Św., bardzo blisko tego miasteczka, no to skąd miał być. Dopiero niedawno sprawdziłam i okazało się, że wytworzono go w Fabryce Porcelany w Wałbrzychu, ale prawdopodobnie był dziełem jednego z czterech projektantów Instytutu Wzornictwa Przemysłowego, którzy dla Ćmielowa zaprojektowali serie porcelanowych cudeniek i były one wytwarzane nie tylko w tamtejszej fabryce, ale i w różnych wytwórniach, m.in. właśnie w Wałbrzychu czy Chodzieży. Niestety, nie udało mi się dowiedzieć, który z artystów stworzył „moją Lassie”, natomiast „Murzynka” okazała się dziełem Henryka Jędrasiaka, powstała w 1958 roku w Ćmielowie i znana jest jako Sudanka. Ta figurka zamieszkała z kolei u mojego brata w Edynburgu.

Do tej opowieści dopiszę też współczesny wątek. Otóż mam w domu także fantastycznego porcelanowego kota, który powstał niedawno, ale na podstawie wzoru z lat 60. minionego wieku w fabryce AS Ćmielów, która po latach wznowiła produkcję kultowych cudeniek. Kota także dostałam od Mamy, a kupiła go w sklepie fabrycznym, gdy odwiedziła Ćmielów (może też była to sentymentalna wycieczka?).

Historia kołem się toczy

W Ćmielowie jest też druga fabryka, wytwarzająca porcelanę użytkową. I to jaką porcelanę! Polskie Fabryki Porcelany „Ćmielów” i „Chodzież” S.A. to teraz największa fabryka tzw. porcelany cienkościennej w Europie (niedawno połączyły się dwie spółki ­ Zakłady Porcelany „Ćmielów” Sp. z o.o. i Porcelana „Chodzież” S.A.). Początki ćmielowskiej fabryki sięgają 1790 roku, kiedy to miejscowy garncarz Wojtas założył manufakturę produkującą garnki gliniane i fajans. Natomiast w 1838 roku w fabryce rozpoczęła się produkcja porcelany.

PFP Ćmielów i Chodzież S.A. – kolekcja Kropla

Do współpracy z Ćmielowem byli zapraszani tak znakomici projektanci, jak Wincenty Potacki ( Od 1935 r współpracował z fabryką porcelany w Ćmielowie, na potrzeby tego zakładu przez sześćdziesiąt lat projektował ceramikę i przedmioty użytkowe), czy Bogdan Wendorf (projektował dla Ćmielowa w okresie międzywojennym). Teraz powstają w niej przepiękne przedmioty, nawiązujące do źródeł poprzez odtwarzanie tradycyjnej porcelanowej zastawy stołowej ale w nowym, ekskluzywnym wydaniu. Klasyczne wzory zawsze mi się podobały, mam zresztą zastawę na 12 osób, którą „w wianie” dostałam od rodziców. Piękne białe naczynia obramowane kobaltowym paskiem i zdobione złotem są same w sobie wyjątkową ozdobą stołu. Podejrzewam, że mój serwis został wyprodukowany w latach 70. minionego wieku.

Ostatnio zachwyciły mnie współczesne kolekcje wytwarzane właśnie w PFP Ćmielów­ Chodzież, np. marynistyczne New Atelier i Navy. Do klasyki natomiast ewidentnie nawiązują przepiękne według mnie wzory Koliber i Kropla – delikatne, całkiem współczesne, choć trochę jakby z minionych dekad. Ciekawa jestem, czy i Wam też się spodoba to nowoczesne nawiązanie do tradycji…

No i proszę, jedno wspomnienie pociąga za sobą kolejne i kolejne, a wszystko zaczęło się od jednego tekstu…

PFP Ćmielów i Chodzież S.A. – kolekcja Navy